Fokkerij
Door Heleen Cramer
De ideale Trakehner is een hoogedel, elegant en veelzijdig aangelegd rijpaard dat in het beroemde Trakehner type staat. Dat type komt voor uit en dankt zijn schoonheid aan het hoge aandeel Arabisch, Engels en Anglo-Arabische volbloed. Het ideale beeld is dat van een gezond, markant, langelijnd, harmonisch, over veel adel en uitdrukking beschikkend paard met een gemiddelde stokmaat die tussen de 1.60m en 1.70 m ligt. Gewenst is: een uitdrukkingvol hoofd met een groot oog, een lange, gewelfde hals en nek, een schuine schouder, een markant aangelegde schoft vloeiend overlopend in een middellange rug, een lange krachtig bespierde croupe en harmonie in de lichaamsverhoudingen tussen voor-, midden- en achterhand. Het fundament moet droog zijn en over grote gewrichten beschikken. De gangen moeten door ruimgrijpende, elastische, tactmatige en energieke passen worden gekenmerkt die vanuit de achterhand worden ontwikkeld. Het paard moet verder een ongecompliceerd, ‘cool’, intelligent, wakker en op de mens ingesteld interieur hebben. Verder kenmerkt de Trakehner zich door een bijzondere uitstraling en charme. De speciale Trakehner flair is wereldberoemd!
De fokkerijorganisatie
De Trakehner wordt in geheel Duitsland gefokt, dit in tegenstelling tot bij voorbeeld de Holsteinse, de Hannoveraanse of de Oldenburgse fokkerij die streekgebonden zijn. Fokkers in Nederland, België en Luxemburg vallen direct onder het moederstamboek, maar er zijn in diverse landen dochter-stamboeken.
de Trakehner wordt wereldwijd gefokt.
De fokkerijleiding zetelt in Neumünster. De fokkerijleider en zijn medewerkers organiseren er de grote evenementen als de hengstenkeuring en er wordt de fokkerijadministratie bijgehouden.
De Trakehner wordt vanuit de moederlijn gefokt. Een paard hoort tot een bepaalde merriefamilie en deze staat op het stamboekpapier vermeld. Een veulen krijgt altijd een naam die begint met dezelfde letter (soms zelfs een lettergreep) als de naam van zijn moeder. Zo zijn merriefamilies goed te herkennen.
Hengsten worden eind oktober te Neumünster op 2½ jarige leeftijd gekeurd tijdens de Trakehner Hengstmarkt. De keuring is een paarden evenement van de eerste orde. Op de slotdag worden niet alleen de hengsten geveild, maar zijn er ook voorgeselecteerde topmerries en eliteveulens te koop.
Deze ‘etalage van het stamboek’ trekt ieder jaar weer bezoekers van over de hele wereld en heeft een internationale uitstraling.
De voorselecties voor de hengstenkeuring worden in augustus per fokkerijgewest gehouden onder de naam ‘Musterungsreise’.
Er is ook een mogelijkheid om een hengst voor te stellen tijdens de voorjaarskeuring. Het gaat hier dan meestal om driejarigen die door ziekte o.i.d. niet naar Neumünster konden komen of om oudere hengsten die al een verrichtingsproef hebben afgelegd of zich via de sport bewezen hebben. Ook hengsten van ‘ander bloed’ kunnen hier hun dek erkenning krijgen. Het gaat dan uitsluitend om Engels, Arabische of Anglo-Arab volbloedhengsten. De Trakehner fokkerij is een gesloten rasfokkerij en laat enkel deze volbloeds toe ter verbetering van het ras.
Trakehner veulens worden, als ze nog bij de moeder lopen, ter beoordeling voorgesteld aan de stamboekcommissie van het gewest waarin ze geboren worden tijdens de zgn. ‘Brennterminen’.
Voor in Nederland geboren veulens is dat het Rheinland waaronder de Nederlandse Trakehner fokkers vallen. Het signalement (kleur en aftekeningen) van de veulens wordt dan officieel geregistreerd en de veulens krijgen waarderingspunten voor hun kwaliteit. Ze worden beoordeeld op type (ras- en geslachtstype), lichaamsbouw, fundament, stap, draf, galop en krijgen een totaal waarderingseindcijfer. De punten zijn indicatief voor de te verwachte waarde van het veulen. Een hoog gepunt hengstveulen zal bij voorbeeld daarmee zijn kandidatuur stellen voor een opfok als hengst.
In Nederland organiseert het TCN zo’n stamboekdag in juli.
Merries worden als driejarigen (of ouder) opgenomen in het stamboek. Een keuringscommissie beoordeelt de merrie en geeft haar punten op type, lichaamsbouw, fundament, stap, draf, galop en een eindwaardering. Deze punten behoudt ze levenslang en staan vermeld op een apart ‘fokblad’ (‘Zuchtblatt’) dat bij haar stamboekpapier/paspoort gevoegd moet worden. De punten zijn een indicatie voor haar kwaliteit. Als een merrie 53 punten of meer krijgt toegekend, komt ze in aanmerking voor een (Verbands-) Premie. Ze moet daartoe een merrie-verrichtingstest (vergelijkbaar met een IBOP test) met minimaal een 7,5 (bij 54 punten is dat 7,0) afleggen om haar geschiktheid als rijpaard te bewijzen.
Daarnaast kent het Trakehner Verband nog de predikaten (E. St.) Elite merrie en Staats Premie Stute (St.Pr.St.). Deze laatste titel, is echter alleen voor Duitse fokkers in Duitsland te behalen en wordt vergeven door het ministerie voor landbouw.
De titel Elite Stute (en Elite Hengst) kan pas aan het relatieve einde van een paardenleven verkregen worden op grond van resultaten in de fokkerij via nakomelingen of via eigen prestaties in de sport.
In 2004 werd de titel GP merrie, GP hengst en GP veulen geïntroduceerd.
Nederlandse Trakehner fokkers vallen onder het gewest het Rheinland en de meeste zijn aangesloten bij het Trakehner Contact Nederland.